دانستنی های اصلی گوشی های هوشمند
گوشیهای هوشمند امروزه از جمله پرکاربردترین و پیشرفتهترین دستگاههای الکترونیکی هستند که میتوانند انواع کارهای مختلفی را انجام دهند. از تماس صوتی و تصویری، ارسال پیام، مرور اینترنت، پخش موسیقی و فیلم، عکاسی و فیلمبرداری، بازی، مدیریت ایمیل، اسناد و تقویم، استفاده از اپلیکیشنهای متنوع تا کارهای هوشمندانهای مانند تشخیص چهره، اثرانگشت، صدا، شارژ بیسیم، مقاومت در برابر آب و گرد و غبار و … همه و همه با یک گوشی هوشمند امکانپذیر است.
اما چگونه میتوانیم بفهمیم که یک گوشی هوشمند چقدر خوب و مناسب است؟ برای پاسخ به این سوال باید با مفاهیم و اصطلاحاتی آشنا شویم که در مورد مشخصات فنی و قابلیتهای گوشیهای هوشمند به کار میروند. در این مقاله قصد داریم به شما راهنمای جامعی از این مفاهیم و اصطلاحات به زبان ساده ارائه دهیم تا بتوانید با اطمینان بیشتری گوشی هوشمند مورد نظر خود را انتخاب کنید.
پردازنده (Processor) و سیستم رویچیپ (SoC)
پردازندهها مهمترین جزء یک گوشی هوشمند هستند. این قطعات روی گوشیهای هوشمند، مجموعهای از اجزاء مثل واحد پردازشی، واحد پردازش تصویر و گیرندهی رادیویی دستگاه روی یک مدار مجتمع هستند که گاهی اوقات با عنوان سیستم روی چیپ یا SOC یا چیپست نیز شناخته میشوند. همانطور که از نام آن پیداست، عملیات پردازشی در گوشی در این بخش صورت میپذیرد و از این جهت، CPU یا پردازنده را میتوان مغز متفکر دستگاه دانست.
اولین معیار که برای یک پردازنده مطرح میشود، سرعت انجام عملیات پردازشی در آن است که با گیگاهرتز معرفی میشود. منظور از هر یک گیگاهرتز در سرعت پردازنده، قابلیت انجام یک میلیارد دستورالعمل پردازشی در طول یک ثانیه است. طبیعتاً هرچه این عدد و این مقدار بالاتر باشد، سرعت پردازش دستگاه بالاتر خواهد بود.
مجموعه دستورالعمل های پردازشی در دنیای پردازنده های گوشی و تبلت از کد های زیرساختی (ISA) شرکت Arm پیروی می کنند که قابلیت اختصاصی سازی و سفارشی کردن را هم برای سازندگان میسر می سازند.
علاوه بر سرعت، در سالهای اخیر تولید و استفاده از پردازندههای چندهستهای نیز آن قدر متداول شده که حالا دیگر تقریباً روی هیچ گوشی هوشمندی، پردازندهی تکهستهای استفاده نمیشود. وجود چند هستهی پردازشی مستقل باعث قابلیت بالاتر در اجرای چندین برنامه به طور همزمان روی دستگاه میشود. پس در مجموع، هرچه سرعت پردازش بالاتر و هرچه تعداد هستهها بیشتر باشد، قدرت پردازشی دستگاه و امکان اجرای چندین برنامه با هم، بیشتر خواهد شد.
درحال حاضر بیشتر گوشیهای بازار با هشت هستهی پردازشی عرضه میشوند که چهار هسته قوی و پرمصرف دارند و چهار هسته دیگرشان با سرعت پایین تر و مصرفی کمتر می باشند. البته در این موارد باید نیاز و نوع استفاده را نیز در نظر گرفت. طبیعتاً برای کاربری که از گوشی فقط برای کاربردهای معمولی در حد تماس گرفتن و ارسال و دریافت پیام و وبگردی استفاده میکند، یک پردازندهی خیلی سریع با تعداد هستههای خیلی زیاد، به کار نخواهد آمد و فقط باعث بالا رفتن قیمت گوشی خواهد شد. پس می توان در استفاده های عمومی، گوشی هایی را انتخاب کنیم که در ساخت شان از پردازنده های با هسته های کمتر و سرعت های متوسط تر استفاده شده است.
تولیدکنندهها و برندهای پردازنده ها
چندین تولیدکنندهی بزرگ در بازار پردازندههای گوشی همراه وجود دارد. بزرگترین و معروفترین آنها شرکت قوی کوالکام (Qualcomm) است که تولید چیپستهای برند اسنپدراگون (Snapdragon) را به عهده دارد.
بسیاری از گوشیها با سیستمعامل اندروید از اسنپدراگون استفاده میکنند. این چیپستها تا تاریخ نگارش این مقاله با اسامی سری های 200، 400، 600، 700 و 800 و سری های 2 و 4 و 6 و 7 و 8 را شامل میشوند. نامگذاری پردازندههای اسنپدراگون به این صورت است که هرچه عدد مدل آن بزرگتر باشد، با قطعهی سریعتر و قدرتمندتری مواجه هستیم. بنابراین مثلاً اسنپدراگون 835، یک پردازندهی رده بالا و اسنپدراگون 435 یکی از پردازندههای ارزانقیمت و ردهپایین شرکت کوالکام است.
تولیدکنندهی بزرگ دیگر در این زمینه، شرکت چینی مدیاتک است. گوشیهایی که با این پردازندهها تولید میشوند بیشتر در بازارهای آسیایی دیده میشوند. بالاردهترین پردازندههای مدیاتک، مجموعه محصولات سری Dimensity و سری Helio X و پس از آن سری Helio P هستند. بیشتر محصولات دیگر مدیاتک با الگوی MT67xx معرفی میشوند که باز هم هرچه عددی که به جای xx قرار میگیرد بالاتر باشد، قدرت پردازنده بیشتر است. برای مثال، MT6753 پردازندهی سریعتری نسبت به MT6738 است.
شرکتهای دیگری نیز به طور اختصاصی به تولید پردازندهها مشغول هستند. هواوی پردازندهی گوشیهای هوشمندش را با برند Kirin روانهی بازار میکند. سامسونگ در بعضی بازارها از پردازندههای برند Exynos روی گوشیهایش استفاده میکند و اپل نیز پردازندههای قدرتمند سری A خود را روی آیفونهایش قرار می دهد. این امکان نیز وجود دارد که در پسوند نام گذاری سری های پردازنده ها از بعضی عبارت ها مانند Plus یا Pro یا Max یا Ultra استفاده شوند که به معنای قدرت پردازشی بالا رده ترین ها می باشند.
حافظه (Memory)؛ رم، حافظه ذخیرهسازی رام و کارت حافظه
درحال حاضر، میتوان گفت دو گیگابایت رَم برای عملکرد مناسب یک گوشی اندرویدی ضروری است و دستگاههایی با سه، چهار گیگابایت یا بالاتر از آن نیز در بازار وجود دارند.
در بخش حافظه در گوشیهای هوشمند، معمولاً با دو قسمت مجزا و دو عدد متفاوت مواجه میشویم. حافظهی دسترسی تصادفی یا RAM که حافظهی اصلی به حساب می آید و دیگری حافظه ی داخلی دستگاه که به عنوان فضای ذخیرهسازی یا ROM شناخته میشود. رَم بخشی از حافظه است که به طور مستقیم، به پردازش دستگاه و اجرای برنامهها مربوط است. وقتی یک برنامه را باز میکنید، بخشهای اصلی برنامه در این بخش از حافظهی رم که بسیار سریعتر از حافظهی ذخیرهسازی رام است بارگذاری میشود و پردازندهی گوشی با رَم در تماس خواهد بود. هرچه تعداد برنامههای در حال اجرا بیشتر باشد، این حافظه بیشتر اشغال میشود. بنابراین یک حافظهی رَم با ظرفیت بالا، میتواند به اجرای همزمان چندین برنامه با یکدیگر کمک کند. درحال حاضر، میتوان گفت دو گیگابایت رَم برای عملکرد مناسب یک گوشی اندرویدی ضروری است و دستگاههایی با سه، چهار گیگابایت یا بالاتر از آن نیز در بازار وجود دارند.
بخش دیگر حافظه، حافظهی داخلی ROM یا ذخیرهسازی گوشی است. این بخش، همان جایی است که شما اطلاعات خود (تصاویر، ویدئوها، آهنگها و…) را روی آن ذخیره میکنید. مقدار حافظهی داخلی متداول اکثر گوشیهای هوشمند در حال حاضر 16، 32، 64 و 128 گیگابایت است. باید توجه داشته باشید که بخشی از این حافظه، مربوط به نگهداری سیستمعامل و فایلهای بروزرسانی دستگاه میشود و در دسترس کاربر قرار نمیگیرد. این بخش را به معنای بهتری، میتوانیم ROM یا حافظهی فقط خواندنی بدانیم که در حالت عادی «فقط قابل خواندن» است و برای ایجاد تغییر در آن، نیاز به فلش کردن گوشی خواهیم داشت.
در بحث حافظه، بخش سومی هم داریم که جزء ثابتی از یک گوشی هوشمند نیست. حافظهی خارجی یا کارت حافظه که اکثر گوشیهای امروزی از آن پشتیبانی میکنند و برای کاربرانی که از میزان حافظه داخلی گوشی خود راضی نیستند، ضروری است. بعضی از گوشیها، از شکاف دوم سیمکارت خود به صورت دوگانه برای قرار دادن یکی از دو کارت حافظه یا سیمکارت استفاده میکنند و در بعضی دستگاهها، این شکاف به طور اختصاصی برای کارتهای MicroSD وجود دارد. میزان پشتیبانی از ظرفیت کارت حافظه نیز در گوشیهای مختلف، متفاوت است.
نمایشگر یا Display
فن آوری ساخت صفحه نمایش در سالهای اخیر تغییرات زیادی داشته است. معیارهای مختلفی برای انتخاب نمایشگر یک گوشی وجود دارد. اندازهی نمایشگر، وضوح تصویر و رنگها و اسامی تجاری که برای آن استفاده میشوند در این بخش تأثیرگذار هستند.
تفکیکپذیری یا Resolution در صفحه نمایش ها
تفکیکپذیری تعداد پیکسلهایی را معرفی میکند که میتوانند در یک نمایشگر نمایش داده شوند. در نمایشگرهای امروزی، میلیونها پیکسل میتوانند در صفحه جای بگیرند که مقدار تفکیکپذیری آن را معمولاً با ضرب دو عدد در یکدیگر نشان میدهند. رزولوشنهای مختلفی مثل 720×1280 یا اچدی یا 720p و 1080×1920 یا فولاچدی یا 1080p متداولترین مقادیر در گوشیهای امروزی هستند. گوشیهای پرچمدار از تفکیکپذیریهای 2160×3840 یا 4K و 1440×2160 یا QHD نیز بهره میبرند. همانطور که انتظار میرود، هرچه این تعداد پیکسلهای موجود در نمایشگر بیشتر باشد، تصاویر واضحتری را خواهیم دید.
نسبت ابعاد صفحه نمایش گوشیهای مختلف نیز میتواند متفاوت باشد. در سالهای گذشته، نسبت 16:9 معمولترین میزان در نمایشگر گوشیها بود اما در حال حاضر، بسیاری از گوشیهای هوشمند در بازار با نمایشگرهایی با نسبت 18:9 عرضه میشوند. البته 18:9 را میتوان 2:1 هم معرفی کرد، اما احتمالاً به دلایل تجاری و عدم القای حس کوچک بودن صفحه و نشان دادن بهتر تفاوت در کنار 16:9، از ترکیب 18:9 استفاده شده است. در بعضی محصولات نیز این نسبت متفاوت است، برای مثال گلکسی اس8 و اس9 مقداری طول بیشتری دارند و رزولوشن نمایشگر آنها 1440×2960 است که از استاندارد QHD مقداری بالاتر میرود و نسبت طول به عرض آن نیز به طور دقیقتر، 18.5:9 میشود.
نکتهی دیگری که اهمیت بالایی نیز دارد، اندازهی صفحه نمایش است که دو معیار جدید را به وجود میآورد: تراکم پیکسل یا PPI و نسبت نمایشگر به بدنه یا Screen-to-Body Ratio.
نسبت تعداد پیکسلها یا همان تفکیکپذیری نمایشگر به اندازهی صفحه نمایش، برابر تراکم پیکسلی است که تعداد پیکسلهایی که در یک اینچ از صفحه قرار میگیرند را نشان میدهد. تفکیکپذیری به تنهایی نمیتواند وضوح را مشخص کند. هرچه تراکم پیکسلی بالاتر باشد، وضوح تصویر بالاتر خواهد بود. پس یک صفحه نمایش فولاچدی با سایز 5 اینچ، از یک نمایشگر بزرگ با همان تفکیکپذیری اما اندازهی 6.5 اینچ، واضحتر به نظر خواهد رسید. نسبت نمایشگر به بدنه هم به توضیح چندانی نیاز ندارد. با پیشرفت تکنولوژی ساخت گوشیهای هوشمند، روز به روز لبههای زائد اطراف نمایشگر باریکتر شده و این نسبت در حال حاضر به 90 درصد نزدیک شده است.
تکنولوژیهای صفحه نمایش
فناوریهای مختلفی در ساخت صفحات نمایشگر وجود دارد که استفاده از هرکدام از آنها، در کیفیت نمایشگر مؤثر است. دو فناوری بسیار متداول، انواع مختلف نمایشگر با کریستال مایع یا LCD و دیود گسیل نور ارگانیک یا OLED هستند. تفاوت اصلی این دو فناوری، روشی است که برای روشن شدن پیکسلها در آنها استفاده میشود. در LCD از یک صفحهی روشن در پشت نمایشگر استفاده میکنند. به این معنی که حتی اگر قرار باشد تصویر روی نمایشگر کاملاً سیاه باشد، باز هم نور پسزمینه روشن است و حتی گاهی اوقات این نور از اطراف نمایشگر به بیرون درز کرده و قابل رؤیت خواهد بود.
در مقابل در نمایشگرهای OLED از یک مادهی آلی برای روشن کردن هریک از پیکسلها استفاده میشود. در نتیجه یک پیکسل میتواند به تنهایی، روشن یا خاموش شود و وقتی حالت خاموش را داشته باشیم، میتوانیم رنگ سیاه واقعی را بدون درز نور به اطراف، مشاهده کنیم. این موضوع باعث صرفهجویی در مصرف باتری نیز میشود؛ زیرا در بسیاری از موارد به خصوص مشاهدهی تصاویر تاریک، بخشی از نمایشگر باید رنگ سیاه را نشان دهد و در این حالت، آن بخشها، مصرف انرژی نخواهند داشت. از همین قابلیت در نمایشگرهای گوشیهای سری Moto نیز برای نمایش هشدارها با رنگ سفید روی پسزمینهی کاملاً سیاه گوشی در حالی که دستگاه قفل شده است، استفاده میشود.
اما نمایشگرهای OLED خصوصیات منفی نیز دارند. برای مثال عدم استفاده از نور پسزمینه، باعث میشود روشنایی کلی صفحه نسبت به صفحات LCD کمتر باشد. علاوه بر آن، گفته میشود افت کیفیت و احتمال خرابی این صفحات مقداری بالاتر از رقیب قدیمیتر خود است. اما مهمترین مشکل در مورد صفحات OLED هزینهی بالا و دشواری تولید آنهاست که البته با پیشرفتهای بیشتر در این زمینه و ورود تولیدکنندههای بیشتر به این حوزه، این فاصله رفته رفته کمتر شده و شاهد نمایشگرهای OLED بیشتری در بازار خواهیم بود.
اصطلاح دیگری که باید در مورد صفحات LCD بشناسید، کلمهی IPS است. در مقابل فناوریهای قدیمیتر TN و TFT، نمایشگرهایی که از IPS استفاده میکنند زاویه دید وسیعتری دارند و رنگهای بهتری تولید میکنند.
طرفداران شرکت اپل ممکن است به دنبال توضیحی در مورد اصطلاح Retina باشند. رتینا در واقع به همان بحث تراکم پیکسلی برمیگردد و این واقعیت که در حالت استفادهی عادی و فاصلهی 20، 30 سانتیمتری صفحهی گوشی با چشم انسان، تراکم پیکسلی بالاتر از 300 قابل تشخیص نخواهد بود. بنابراین تولید نمایشگرهایی با تراکم پیکسلی بیش از این، توجیح چندانی ندارد و اپل بر همین اساس، نمایشگرهای آیفونهای خود را تولید میکند. البته در استفادههای به خصوص مثل استفاده از گوشی در عینکهای واقعیت مجازی، این گزاره صادق نخواهد بود.
در کنار بحث کیفیت و وضوح تصویر، یکی از نگرانیهای مهم در استفاده از صفحات نمایش، آسیبپذیری از قطعهی شیشهای است. برای رفع این نگرانی، فناوریهایی مثل گوریلا گلس متعلق به شرکت کورنینگ وجود دارد که باعث تولید صفحات مقاوم در مقابل شکستگی و خراش شده است.
باتری و منبع تغذیه
میزان ظرفیت باتریها را با میلیآمپرساعت معرفی میکنند. هرچه ظرفیت باتری بیشتر باشد، گوشی بیشتر میتواند به کار خود ادامه دهد و البته مدت زمان شارژ کردن باتری نیز طولانیتر خواهد بود. اما این مسائل، علاوه بر ظرفیت باتری، وابسته به فاکتورهای دیگری مثل میزان مصرف انرژی نرمافزارها و سیستم عامل، نوع و اندازهی نمایشگر و نوع استفاده از گوشی نیز هستند. هرچه برنامهها سنگینتر و پرمصرفتر شده و سختافزارهای قویتری برای گوشیهای هوشمند مورد استفاده قرار میگیرد، به باتریها با ظرفیت بالاتر نیز نیاز خواهد بود.
برای مثال میتوانید به چند سال گذشته فکر کنید که اولین محصول اپل با برند آیفون، از یک باتری 1400 میلیآمپرساعتی استفاده میکرد اما آیفون ، با یک باتری با بیش از دو برابر آن یعنی 2900 میلیآمپرساعتی عرضه شد. بعضی محصولات دیگر نیز با هدف استفادهی طولانیتر، با باتریهای قدرتمندتری معرفی میشوند. مثلاً Moto E4 Plus موتورولا که با یک باتری بزرگ 5000 میلیآمپرساعتی وارد بازار شده بود. با این وجود هنوز هم از پاور بانک با ظرفیت بالا برای مواقعی که امکان اتصال شارژر به گوشی وجود ندارد استفاده میشود.
یکی از بزرگترین خصوصیات منفی باتریهای با ظرفیت بالا، مدت زمان طولانی مورد نیاز برای شارژ کامل آنها است. اما با استفاده از فناوری شارژ سریع موجود در شارژر مثل فناوری Quick Charge شرکت کوالکام، این مشکل حالا دیگر برای بسیاری از گوشیهای قدرتمند بازار حل شده است و میتوانید بدون ایجاد مشکل، میزان انرژی بیشتری را در مدت زمان کمتری وارد گوشی هوشمند خود کنید. برای مثال با کمک شارژ سریع 4 که جدیدترین نسخه از این فناوری است، امکان ایجاد 5 ساعت شارژ باتری تنها در 5 دقیقه، مهیاست.
یکی دیگر از محدودیت های شارژ باتری مربوط به استفاده از شارژرهای سیمی است. برای رفع آن نوآوریهایی در زمینهی شارژ بی سیم انجام گرفته است. در حال حاضر دو استاندارد شارژ بیسیم Qi و PMA وجود دارند که گوشیهایی که از آن پشتیبانی میکنند، میتوانند با استفاده از قرار گرفتن روی یک صفحه و بدون اتصال هیچ کابلی، شارژ شوند. این دو استاندارد تفاوت بزرگ و معناداری با یکدیگر ندارند و اکثر گوشیهای موجود با قابلیت شارژ بیسیم، با هر دو کار میکنند. شارژ بیسیم با استفاده از دو کویل که یکی روی صفحهی شارژر و دیگری روی بدنهی دستگاه قرار دارد و القای الکترومغناطیسی انجام میشود. بنابراین مقداری جابجایی گوشی روی صفحه، باعث قطع شدن روند شارژ میشود. مشکل دیگر در این زمینه، این است که شارژرهای بیسیم هنوز نمیتوانند با سرعت بالایی باتری را شارژ کنند. البته اگر به شارژ بیسیم علاقمند باشید و گوشی شما از آن پشتیبانی نکند، این شانس را نیز خواهید داشت که یک قاب با قابلیت شارژ بیسیم برای آن تولید شده باشد و در این زمینه به شما کمک کند.
دوربین و ثبت تصاویر
یکی دیگر از قابلیتهایی که برای بسیاری از کاربران در هنگام خرید تعیینکننده است، دوربین گوشی هوشمند است. هر روز مشخصات بالاتری برای دوربینها میبینیم که گاهی اوقات باعث سردرگمی یا حتی به اشتباه افتادن خریداران میشود.
وضوح و جزییات تصاویر
تفکیکپذیری تصاویر ثبت شده با دوربین با مگاپیکسل بیان میشود و برای بسیاری از این افراد، مقدار این پارامتر، مهمترین نکته در کیفیت یک دوربین است. وقتی از یک دوربین 12 مگاپیکسلی صحبت میکنیم، در واقع دوربینی را توصیف میکنیم که میتواند یک عکس با طول و عرض 3000 و 4000 پیکسل ثبت کند. طبیعتاً هرچه تعداد پیکسلهای ثبت شده بیشتر باشد، جزئیات و وضوح آن نیز بیشتر است، اما تفکیک پذیری نمیتواند در مورد میزان نور یا رنگهای موجود در عکس که اثر بزرگی روی کیفیت آن دارند حرفی بزند.
دیافراگم یا Aperture
گشودگی دیافراگم لنز یک دوربین به شکل f/x.y نشان داده میشود که x و y میتوانند اعداد صحیح باشند. هرچه میزان این اعداد کوچکتر باشد، با گشودگی بیشتری مواجه هستیم و در نتیجه در هنگام ثبت تصویر، نور بیشتری میتواند وارد دوربین شود. در دوربینهای حرفه ای، بدلیل جداشدن لنز، میزان دیافراگم قابل تنظیم است اما در دوربینهای گوشیهای هوشمند این میزان یک عدد ثابت است، بنابراین هرچه این گشودگی بیشتر باشد، امکان عکسبرداری بهتر در محیطهای کمنور و امکان ایجاد عمق تصویر بهتر و تار کردن پسزمینه بیشتر وجود دارد.
میزان گشودگی دیافراگم در گوشیهای پرچمدار هر ساله عدد کوچکتری میشود و در حال حاضر گوشیهایی با لنزهای f1.7، f/1.8 و f/2 در بازار دیده میشوند که البته در کنار این موضوع، استفاده از روشهای پردازش تصویر، به ایجاد تصاویر باکیفیتتر در آنها کمک میکند.
ترکیب چند دوربین
استفاده از ترکیب چند دوربین در کنار یکدیگر حالا دیگر تبدیل به یک موضوع عادی در گوشیهای رده بالا و حتی متوسط بازار شده است. بسیاری از تولیدکنندهها با استفاده از چند دوربین و قابلیتهای نرمافزاری برای بهره بردن از قدرت آنها، امکان ثبت تصاویر مختلف و بهتری را فراهم کردهاند.
برای مثال می شود به انواع واید عریض، پریسکوپ تله ی دور، اولترا واید خیلی عریض، ماکروی نزدیک اشاره کرد که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده داشته و کمک میکنند در مکان و اهداف مختلف، بتوانیم تصاویر بهتری را ثبت کنیم.
قابلیتهای دیگر در دوربینها
بعضی دوربینها در گوشیهای هوشمند امکان ثبت تصاویر با استفاده از فناوری HDR را نیز فراهم میکنند. با کمک HDR، به طور متوالی، از یک صحنه چند عکس با سطوح مختلف روشنایی گرفته میشود و نرمافزار دوربین گوشی، این تصاویر را با یکدیگر ترکیب کرده و نمایش میدهد. این ترکیب در مواردی که بعضی بخشهای سوژه تاریکتر از بخشهای دیگر آن است میتواند مفید باشد.
در ضبط ویدئو با دوربینهای گوشی نیز مواردی وجود دارد که ذکر آنها خالی از لطف نیست. یکی از موارد همان رزولوشن فیلمهای ثبت شده توسط دوربین است. تعداد فریمهای ثبت شده در ثانیه یا FPS نیز یکی دیگر از اعداد مهم است. اکثر گوشیهای پرچمدار قابلیت ضبط فیلم با 60 فریم بر ثانیه و رزولوشنهایFULL HD یا حتی 4K را دارند.
فناوری مهم دیگر در این زمینه، تثبیت تصویر است که برای مقابله با لرزش تصویر در هنگام حرکت کردن دوربین استفاده میشود. دوربینهای بهتر و حرفهایتر از OIS یا تثبیتکنندهی تصویر اپتیکال بهره میبرند و در بعضی گوشیها، از تثبیتکنندهی تصویر دیجیتال که یک روش نرمافزاری است استفاده میکنند که البته OIS بهتر و مؤثرتر است.
اتصالات و ارتباطات
ارتباط سیمی و درگاه شارژ
در گوشیهای هوشمند امروزی از سه نوع پورت یا درگاه برای شارژ و انتقال داده با سیم استفاده میشود. محصولات شرکت اپل از درگاه اختصاصی خود یعنی Lightning استفاده میکنند که یک درگاه اختصاصی مربوط به همین شرکت است. در گوشیهای اندرویدی، از USB استفاده میشود. اکثر محصولات رده بالای موجود در بازار، از USB نوع C یا به طور کوتاه ترTYPE C بهره میبرند که در مقابل درگاه قدیمیتر از نوع Micro USB، در انتقال داده و انرژی، سریعتر است. ضمن اینکه USB-C و Lightning هر دو قابلیت پشت و رو شدن نیز دارند و مثل USBهای قدیمی، مهم نیست که از کدام سمت، به گوشی متصل شوند. البته شرکت پرطرفدار اپل نیز بدلیل یکسان شدن کابل ها به استفاده از نوع USB TYPE C روی آورده است و این موضوع خوبی است چراکه لازم نیست چندین کابل همراه داشته باشید.
بلوتوث BLUETOOTH
استانداردی است که شاید روزگاری وجود داشتن یا نداشتن آن در انتخاب یک گوشی همراه تعیینکننده بود اما حالا دیگر تقریباً در تمامی گوشیها این امکان ارتباطی فراهم است و شاید بحث تنها بر سر وجود نسخههای متفاوت آن باشد. بلوتوث برای ارسال و دریافت دادهها در فاصلهی نزدیک استفاده میشود و در حال حاضر بیشترین استفاده از آن، اتصال دستگاههای جانبی مثل هدست بیسیم، ماوس و کیبورد، اسپیکرهای بیسیم یا ساعت و مچبندهای هوشمند به گوشی است. آخرین نسخه از این فناوری بلوتوث 5 است که در سرعت انتقال داده و مصرف باتری بهینهتر شده است.
NFC یا ارتباط مجاورتی
قابلیت ارتباطی NFC یک فناوری بیسیم دیگر است که با استفاده از آن، گوشی میتواند در هنگام قرار گرفتن در کنار و مجاورت یک برچسب خاص، اعمال به خصوصی انجام دهد. از این قابلیت در حال حاضر در بعضی پرداختهای الکترونیکی و برای انتقال دادههایی مثل عکس یا مخاطبین به سایر دستگاهها استفاده میشود.
داده همراه یا Data Mobile و داده محلی بی سیم یا WiFi
اکثر گوشیهای هوشمند موجود در بازار از استاندارد LTE یا همان نسل 4 شبکه موبایل همراه پشتیبانی میکنند. LTE از نظر سرعت بالاتر از نسل سوم یعنی 3G است. اما احتمالاً به زودی باید شاهد ورود گوشیهایی با قابلیت ارتباطات 5G باشیم که در آن صورت، طبیعتاً تهیهی دستگاهی که بتواند از استاندارد جدیدتر پشتیبانی کند، قابل توجیهتر خواهد بود.
قابلیت دیگر گوشیهای هوشمند که به امکان اتصال ارزانتر به اینترنت در آنها کمک میکند، وجود WiFi در آنهاست که از این طریق همچنین می توان فایل ها را بین دو دستگاه وای فای دار منتقل کرد. بعضی از گوشیهایی که از استاندارد 802.11ac پشتیبانی میکنند جدیدتر و سریعتر است و در گوشیهای ارزانتر، استاندارد 802.11n پشتیبانی میشود. امکان وجود WiFi دوبانده نیز وجود دارد که با کمک آن، میتوان به شبکههای 2.4 گیگاهرتزی معمول یا 5 گیگاهرتزی جدیدتر که سریعتر و معمولاً خلوت تر هستند، متصل شد.
قابلیتهای دیگر
مقاومت در برابر آب و گرد و غبار
بسیاری از گوشیهای پرچمدار موجود در بازار، از گواهینامههایی با پیشوند IP بهره میبرند. گواهیهای محافظت بینالمللی در دو بخش صادر میشوند که برای هر بخش یک عدد در مقابل IP قرار میگیرد. عدد اول مقاومت گوشی در مقابل گرد و خاک و غبار را نشان میدهد و عدد دوم، مقاومت دستگاه در مقابل آب. هرچه این عددها بالاتر باشند، سطح مقاومت بیشتر است. برای مثال دستگاههای با گواهی IP67 قابلیت دوام آوردن در عمق یک متری به مدت 30 دقیقه را دارند و گواهی IP68 نشاندهندهی مقاومت گوشی در عمق یک و نیم متری است.
حسگرها (Sensors)
حسگرهای مختلفی روی گوشیهای هوشمند وجود دارند. حسگرهای شتابسنج یا Accelerometer و ژیروسکوپ برای اعمالی مثل چرخش خودکار صفحه در وضعیتهای مختلف قرارگیری گوشی یا عملکردهای خاص نرمافزاری در هنگام تکان دادن گوشی مورد استفاده قرار میگیرند. حسگر نزدیکی یا Proximity در هنگام برقراری تماس و گذاشتن گوشی روی گوش، باعث عدم ایجاد اختلال در کار دستگاه در لحظات برخورد صورت، به صفحه میشود. حسگرهای مکانیاب GPS و GLONASS نیز میتوانند به ماهوارهها متصل شده و امور مربوط به مسیریابی و مکانیابی را برای استفاده کننده ممکن کنند.
سیستم عامل یا رابط کاربری
سیستمعامل یا OS (Operating System) نرمافزاری است که گوشی هوشمند را کنترل و مدیریت میکند. سیستمعامل مسئول اجرای برنامههای کاربردی و یا سرگرمی مانند بازیها با است که این کار را توسط مدیریت قطعات و حافظه و درارتباط با سختافزار و حسگرها با حفظ امنیت انجام می دهد. بدون سیستمعامل، گوشی هوشمند فقط یک دستگاه بی فایده خواهد بود. برای داشتن یک سیستم عامل جدید و کم نقص تر مدام آنها توسط کاربر یا بصورت اتوماتیک به روز رسانی می شوند.
دو قطب سیستمعامل پرطرفدار دنیا که این روزها در گوشیهای هوشمند مورد استفاده قرار میگیرند عبارت اند از:
اندروید (Android)
سیستمعاملی است که توسط شرکت گوگل (Google) توسعه داده شده است. اندروید بر پایهی لینوکس (Linux) ساخته شده است و کد منبع آن باز است. این یعنی توسعهدهندگان میتوانند آن را تغییر دهند و به سلیقهی خود سفارشی کنند. اندروید پرطرفدارترین سیستمعامل گوشیهای هوشمند در جهان است و بیشتر گوشیهای هوشمند از جمله سامسونگ (Samsung)، هواوی (Huawei)، شیائومی (Xiaomi)، اپو (Oppo)، وان پلاس (OnePlus) و … از آن استفاده میکنند. اندروید دارای فروشگاه اپلیکیشن به نام گوگل پلی (Google Play) است که میلیونها برنامه و بازی را در اختیار کاربران قرار میدهد. اندروید به صورت دورهای بهروزرسانی میشود و هر نسخهی جدید از آن با نام یک شیرینی یا دسر مشخص میشود. برای مثال، اندروید 9 با نام پای (Pie)، اندروید 10 با نام قندی (Candy) و اندروید 11 با نام رولت (Roulette) منتشر شدهاند.
آیاواس (iOS)
سیستمعاملی است که توسط شرکت اپل (Apple) توسعه داده شده است. آیاواس فقط برای گوشیهای هوشمند اپل یا آیفون (iPhone) طراحی شده است و بر روی دستگاههای دیگر قابل نصب نیست. آیاواس بر پایهی یونیکس (Unix) ساخته شده است و کد منبع آن بسته است. این یعنی توسعهدهندگان نمیتوانند آن را تغییر دهند و باید از رابط کاربری و قابلیتهایی که اپل ارائه میدهد استفاده کنند. iOS دومین سیستمعامل پرطرفدار گوشیهای هوشمند در جهان است و بسیاری از کاربران آن را به خاطر کیفیت بالا، امنیت بیشتر، هماهنگی با محصولات دیگر اپل و طراحی زیبا ترجیح میدهند. آیاواس دارای فروشگاه اپلیکیشن به نام اپ استور (App Store) است که میلیونها برنامه و بازی را در اختیار کاربران قرار میدهد. آیاوس به صورت دورهای بهروزرسانی میشود و هر نسخهی جدید از آن با یک عدد مشخص میشود. برای مثال، آیاوس 13، آیاوس 14 و آیاوس 15.